İstanbul ‘un Fatih İlçesinde, 1864 senesinde doğan Ahmet Rasim hayatı ve eserleri ile edebiyat dünyamıza damga vurmuş yazarlar arasında yer alır. Babası Bahattin Efendi o dünyaya gelmeden, yaşadıkları evi eşine ve çocuğuna bırakıp onlardan ayrılmıştır. Dolayısıyla kolay olmayan bir süreçte büyümüştür.
Menteşe oğulları sülalesinden gelen Bahattin Bey, arkasında bıraktıklarına bile bakmadan yuvasını bırakınca, onları enişteleri himayesine aldı. Bir süre Laz Mehmet beyden destek alarak yaşayan ana oğul onun vefatıyla birlikte adeta dalsız budaksız kalmışlardır.
Dönemin ağır koşulları ve şartlarında validesi bir başına oğlunu büyütmek durumunda kalmıştır. Ailecek çetin bir dönemeçten geçmelerine ve çoğu zaman, güçlüklere göğüs germek durumunda kalan Ahmet Rasim hiçbir zaman yılmamıştır.
Eğitimine yaşadıkları muhite bağlı mektepte başlarken, başarılı bir talebe olarak buradan mezun oldu. Takvimler 1875 yılını gösterdiğinde, o artık Darüşşafaka’ya başlamıştı. Ahmet Rasim basamakları hızla tırmanıyordu. Birinci olarak, 1883 senesinde Darüşşafaka’yı tamamladı.
İş hayatına, baba mesleği olan Posta ve Telgraf Nezareti’nde memur olarak başladı. Kariyer hayatına Maarif Nezareti Teftiş ve Muayene Encümeni olarak iki kez atanarak gerçekleşmiştir. Kısa bir süreliğine de eğitmenlik görevini üstlenmiştir.
TBMM serüveni 1927 – 1932 yıllarına denk düşer. Burada milletin vekilliği görevini başarıyla tamamlamıştır. İyi bir gazeteci olan Ahmet Rasim bu serüvene ilk olarak ‘’Tercüman-ı Hakikat’’ gazetesinde başlamıştır. 50 sene boyunca da görevi layıkıyla yapmıştır.
Çok yönlü bir sanatçı olan Ahmet Rasim hayatı ve eserleri incelendiğinde yaptığı birbirinden güzel besteleri de göze çarpmaktadır. Bugüne kadar 42 bestesi şarkı olarak bilinip dinlenmektedir. Fakat bununla birlikte toplam 70 parçaya hayat vermiş ender kişiliklerdendir.
Hayatına pek çok yorum ve eseri sığdıran, sanatçının vefatı 1932 yılında İstanbul’da gerçekleşmiştir. Heybeliada Mezarlığına defnedilmiştir.
Edebi Karakteri
- İlk kez Türk Edebiyatına Fıkra türünü katmıştır. Bu anlamda pek çok eseri vardır.
- Ayrıca, hikaye roman, anı, gezi, tarih, coğrafya alanlarında da eserler yazmıştır.
- Hatıra ve makale tarzında yazdığı yazılarda oldukça iyidir.
- Fıkra sohbet tarzında ise, kendi zamanında ki hayat şartları, detaylı olarak ele alındığı görülmüştür.
- Hüseyin Rahmi Gürpınar yazım şeklinden etkilendiği eserlerinde açıkça görülmektedir.
- ‘’Boşboğaz’’ adlı dönemin dergisini Hüseyin Rahmi Gürpınar ile ortaklaşa kurmuştur.
- Konuşma dilinde nezaket ve inceliği elden bırakmamış. İstanbul lehçesini oldukça sade bir nakışla yazılarında işlemiştir.
- Yazılarında dikkat çeken taraf, sohbet havası içerisinde geçmesidir. Bu anlamda akıcılığı ile okuyucuyu kendisine çekmektedir.
- Hayata bakış açısı her daim olumlu olduğu için, bunu eserlerinde de yansıtmıştır. Yazılarında komik bir dille adeta hayatla dalga geçmiştir.
- Toplumu ve hayatı izleyerek ortaya çıkardığı eserlerde oldukça başarılıdır.
- Romanlarında estetik olarak bir başarı elde edememekle birlikte, cep romanları diye bir yöntem geliştirmiştir.
- Dönemin üstadı olan Zekai Dede’den müzik konusunda eğitim almıştır. 70 adet bestesi vardır.
- Türk Edebiyatının dönemin siyasi durumlarından etkilenerek, batıya doğru kaymasını kabul etmemiştir. Servet-i Fünun edebiyatı ve bu edebiyatı savunanları tenkit etmiştir.
- Özgürlüğüne düşkün olan sanatçı, yaşamı boyunca hiçbir edebi gruba katılmamıştır.
Ahmet Rasim Eserleri
Sanatçı yazmış olduğu pek çok eser içerisinde, Ahmet Rasim Falaka kitabıyla ünlenmiştir. Ahmet Rasim eser özetleri tamamı incelediğinde, mizahı ince bir şekilde işlemiştir. Eserlerinde serbest yazmıştır. Ahmet Rasim Eserleri değişik formlarda 140 kitabı bulunmaktadır.
Roman-Öykü
- İlk Sevgili
- Bir Sefilenin Evrak-ı Metrukesi
- Güzel Eleni
- Mesakk-ı Hayat
- Leyâl-i Izdırap
- Mehalik-i Hayat
- Endişe-i Hayat
- Meyl-i Dil
- Tecârib-i Hayat
- Afife
- Mektep Arkadaşım
- Tecrübesiz Aşk
- Numune-i Hayal
- Biçare Genç
- Gam-ı Hicran
- Sevda-yı Sermedî
- Asker Oglu
- Nâkâm
- Ülfet
- Belki Ben Aldanıyorum
- İki Güzel Günahkâr
- İki Günahsız Sevda
Hatıra
- Gecelerim
- Ömr-i Edebi
- Eski Maceralardan
- Muharrir, Şair, Edip
- Falaka
Mensur Şiirleri
- Çehre
- Kitabe-i Gam
Fıkra- Makale
- Külliyat-ı Say ü Tahrir
- Şehir Mektupları
- Tarih ve Muharrir
- Cidd ü Mizah
- Eşkâl-i Zaman
- Gülüp Ağladıklarım
- Muharrir Bu Ya
Tarih
- Arapların Terakkiyat-ı Medeniyesi
- Tarih-i Muhtasar-ı Beşer
- Eski Romalılar
- Terakkiyat-ı İlmiye ve Medeniye
- Resimli ve Haritalı Osmanlı Tarihi
- İki Hatırat, Üç Şahsiyet
- İstibdattan Hakimiyet-i Milliyeye
Seyahat
- Romanya Mektupları
Monografi
- Matbuat Tarihine Medhal: İlk Büyük Muharrirlerden Şinasi
Tercüme
- Edebiyat-ı Garbiyeden Bir Nebze
- Cümel-i Hikemiye-i Ecnebiye
- Cizvit Tarihi
- Ezhâr-ı Tarihiye
- Ürani
- İki Damla Gözyaşı
- Mathilde Laroche
- La Dame aux Camelias
- Karpat Dağlarında
- Mızıkacı Yanko ve Kamyonka
Okul Kitapları
- Yeni Usul Sarf-ı Farisî
- Küçük Tarih-i İslâm
- Küçük Tarih-i Osmanî
- Yeni Usul Muallim-i Sarf
- Osmanlı Tarihi
- Hesab-ı Tedricî
Ahmet Rasim Eserlerine Dair Özetler
Eşkal-i Zaman: Sanatçı küçüklükte dahil olmak üzere tüm yaşamına dair kesitleri konu alarak eseri ortaya koymuştur.
Falaka: Küçüklüğünün geçtiği, mahalle okulunda yaşadığı durumlar, edindiği deneyimler ve arkadaşlıklardan bahsetmiştir.
Gecelerim: Ramazan ayında İstanbul ‘ da yaşanan hareketli akşamlar ve geceleri, işlenmiştir. Özellikle Şehzadebaşı’nda yapılan etkinlikler anlatılmıştır.
Sanatçı dışa dönük mizahi ve renkli bir kişilikti. Türk Edebiyatına katkıları büyüktür.