İstanbul’un Fatih semtinde dünyaya gelen Behçet Necatigil’in babası Kastamonulu Hacı Mehmet Necati, annesi Fatma Bedriye’dir. Behçet Necatigil hayatı bakımından çocukluğunun yanında, aile ortamı ve sağlığından kaynaklı sebeplerden dolayı oldukça sıkıntılı ve acı dolu geçmiştir. Babasının ikinci evliliğinden iki kardeşi olmuş ve 1984 yılında ikisi de vefat etmiştir.
Behçet Necatigil, ilk okulunu Beşiktaş Cevri Usta ilkokulunda sürdürüp, son sınıfı Erkek Muallim Tatbikat Mektebi’nde, Kastamonu’da tamamladı. Ortaokula da Kastamonu’da başlayan Behçet Necatigil, hastalıklar nedeniyle okuluna iki yıl ara vermesini gerektirdi. Türkçe öğretmeni olan şair Zeki Ömer Defne, Behçet Necatigil’in edebiyat ve sanata olan yeteneğini keşfeden ilk insan oldu ve onunla oldukça yakından ilgilendi. Ameliyat ve elektrik ihtiyaçları nedeniyle İstanbul’a gelen Behçet Necatigil, 1931’de Kabataş Lisesi’nde ortaokulu, 1936’da lise edebiyat kolunu birincilikle bitirdi.
1940 yılının Ekim ayında, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyat Bölümü’nden Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi olarak kaydolduğu okuldan birincilikle mezun oldu. 1940 senesinde Kars Lisesi’ne edebiyat öğretmeni olarak tayin edildi. Kars’taki hava şartlarından kaynaklanan zorlu mevsim geçişleri, sağlığını etkiledi. Behçet Necatigil Zonguldak Çelikel Lisesi’ne çalışması üzere bu sebeplerden kaynaklı olarak nakledildi. Burada 1940-1941 tarihler arasında stajyer öğretmen olarak görev alan Necatigil, 1941-1943 yılları arasında ise Zonguldak Çelikel Lisesi’nde çalıştı. 1943 senesinde İstanbul Pertevniyal Lisesi’ne atandı. Çok kısa bir çalışma süresinden sonra askerlik görevini yapması için Yedek Subay Okulu’na kayıt oldu.
Askerliğinden sonraki dönüşünde 1945 yılında Kabataş Erkek Lisesi’ne tayin edildi. Burada 15 yıllık görevinden sonra İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü’ne nakledildi. 1972 yılında İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü’nden emekli oldu.
Behçet Necatigil’in hayatını anlattıktan sonra sırada eserleri ve Behçet Necatigil edebi kişiliği üzerine değinilecektir. Behçet Necatigil, Türk edebiyatı tarihinde en çok şair kişiliğiyle bilinirliğini korumuştur. Sanat anlayışı açısından herhangi bir edebi akım ve hareket içerisinde yer almamakla beraber kendini toplumcu realist şair olarak tanımlamaktaydı.
Toplumcu realizm anlayışına göre, içerisinde yer alan orta halli sosyo-ekonomik topluluğun sosyal ve ekonomik sorunlarını realist bir şekilde gözlemleyerek açıklamayı amaçlamış ve toplumun sosyal sorunlarını, bireysel yaşantılarının süzgecinden geçirerek vermeye çalışmıştır.
Behçet Necatigil şiirlerinde en çok aile, orta halli insanların sorunları, ev, gençlik, çocukluk, ihtiyarlık, ölüm, aşk, anı, yalnızlık, edebiyat, kentleşme, uygarlık, sanayileşme ve Atatürk konularına yer vermiştir. Necatigil aile ve ev mutluluğuna önem vermiş ve bireysel ve sosyal hayatın merkezine evi almıştır. Ev, ona göre yaşam biçimi ve belirleyici unsurunun ölçütü olarak tanımlanmıştır. Behçet Necatigil büyük kentte yaşayan orta halli vatandaşların sosyal ve bireysel tüm özlemlerini, aşklarını, sorunlarını, beklentilerini, sosyal ve felsefi konulara bakış açılarını farklı bir boyutuyla indirgeyerek açıklamaya çalıştı.
Behçet Necatigil’in biçim özellikleri bakımından şiirleri, iki ayrı döneme ayrılır.
- Tahkiyeye Dayalı Şiir Dönemi
- Modern Şiir Dönemi
Necatigil şiirlerinin büyük bir kısmında kafiye ve mısra kümelenişi bakımından serbest nazım biçimlerini kullanmaktaydı. Ancak, belli başlı şiirlerinde mesnevi, gazel gibi vezinli ve kafiyeli nazım biçimlerine de pek fazla olmasa da yer vermiştir.
1950 yılına kadar yazmış olduğu şiirlerin çok büyük bir çoğunluğu lirik, bu tarihten sonrakiler ise didaktik türündedir. Çoğu şiiri bir düşünceyi ve ahlaki ilkeleri anlatan hikmetli şiirlerden oluşmuştur. Bu bakımdan Behçet Necatigil’in şiirlerini, Cumhuriyet dönemindeki uzantılarından biri olarak görebilmek mümkün olmuştur. Behçet Necatigil şiir anlayışı olarak bu nitelikleri bakımından Cumhuriyet döneminde büyük değerler üretmiştir.
Türkçenin tüm imkanlarından faydalanmayı amaçlayan Behçet Necatigil, çoğunda büyük değerler yattığına inandığı eski kelimeleri, katmış olduğu anlam zenginliklerinden dolayı kullanmayı uygun görmüş ve bundan asla çekinmemiştir. Şiirlerinde kullandığı kelimelerde ses ve anlam güzelliğine önem vermiş olup özellikle ilk şiirlerinde halk ve deyimlerine, atasözlerine yer vermiş, ve sonraki şiirlerinde çağın getirdiği bazı teknik kelimelere yer vermiştir.
Necatigil’in şiirlerinde “konuşma” üslubu hakim olduğunu üstteki paragraflarda da belirtmiştik. Hitabet üslubuna coşkuya pek yer vermemiş olması nedeni ile Necatigil, şiirlerinde kalabalıktan sıkılan, çekingen ve utangaç mizacından kaynaklanmaktadır. Necatigil’in şiirinin özgün noktalarından birisi ise, kültür şiiri olmasından kaynaklıdır. Önceden de bahsedildiği üzere Cumhuriyet dönemi Türk şiiri için çağın öncüleri arasında kendisi yer almaktadır. Bir çok eser, bir çok yazı ile dönemin diğer şairlerine büyük ilham kaynağı olan Behçet Necatigil, değeri ve saygınlığı bakımından bir çok kesim için çok değerli ve yol gösterici niteliğine sahip olmuştur.
Bunların dışında epik ve pastoral şiirler de yazmış olup bazı şiirlerinin dışında vezne bağlı kalmayıp serbest şiir yazmıştır. Aruz veznini bir tek şiirde kullanmış olup 1940 yılına kadar olan şiirlerinin birçoğunda ise hece veznini kullanmıştır. Sonraki dönemlerde ise serbest şiirler yazmıştır. Hece veznini 14’lü, 7’li, 8’li kalıplar bakımından tercih etmiştir.
Aşağıda Behçet Necatigil eserleri listelenmiştir.
Şiirler
- Çevre
- Evler
- Eski Toprak
- Arada
- Yaz Dönemi
- Divançe
- İki Başına Yürümek
- Kareler Aklar
- Söyleriz
- Beyler
Radyo Oyunu
- Yıldızlara Bakmak, Kadın ve Kedi
- Gece Aşevi
- Pencere
- Üç Turunçlar
- Ertuğrul Faciası
Araştırma
- Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü
- Küçük Mitologya Sözlüğü
- Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü
Düzyazı
- Bile/Yazdı
Diğer Eserleri
- Atatürk Şiirleri
- Mektuplar
- Musullu Süleyman
- 100 Soruda Mitologya