Tam olarak adı Mahmut Cahit Külebi olarak bilinen bir Türk şairidir. 9 Ocak 1917 Tokat şehrinin Zile ilçesinde hayata gözlerini açmıştır. Cahit Külebi’nin ailesi soyadı kanunundan sonra Erencan soyadını almıştır daha sonrasında ise Külebi soyadını tescil ettirmiştir. Cahit Külebi’nin eğitim hayatı ise farklı illerde okumuş olduğunu bize gösteriyor. İlkokul ve ortaokulu Tokat’ta okumuştur. Sivas Lisesi’nden mezun oldu. Daha sonrasında ise eğitim hayatına devam etti ve İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü tamamladı.
Öğretmen okulunda bulunduğu dönemde ise yabancı dil eğitimleri almıştır ve yurtdışına gitme imkânını bulmuştur. Eğitim hayatının ardından Antalya’da stajyer edebiyat öğretmenliği yaptı. Ankara Devlet Konservatuvarı ve Ankara Gazi Lisesi’nde ise edebiyat öğretmeni sıfatıyla görevde bulunmuştur. Hayatının sonraki dönemimde ise gerek eğitim hayatında gerek öğretmenlik hayatındaki başarılarından dolayı Milli Eğitim Müfettişi olmuştur.
Mahmut Cahit Külebi şiir yazmaya ilk olarak öğretmen okulunda başlamıştır ama okul müdürünün şiir yazdığı için ona kızacağını düşünmüştür. Bu sebeple ilk kez Külebi adını kendisine tam olarak burada takmıştır. Ayrıca şair okul zamanında Ahmet Hamdi Tanpınar gibi büyük bir ustadan ders alma imkânı bulmuştur. Külebi İsviçre’ye Kültür Ateşkesi olarak tayin edilmiştir. Burada da başarılı bir şekilde görevini yerine getirmiştir. Burada görevini bitirip ülkesine dönünce de Milli Eğitim Bakanlığı Başmüfettişliği ve Kültür Müsteşar yardımcılığı gibi çoğu yazarın hayalindeki kademelere ulaşmıştır. 1973 senesinde kendi isteği ile emekli olmuştur. Emekli olduğu zamanda bile çalışmayı tercih ederek 1983 senesinde Türk Dil Kurumu’nda görev yapmıştır. Külebi, 1976 senesinden sonra Türk Dil Kurumu’nda Genel Yazman görevinde bulunmuştur.
İlk Şiiirleri
İlk şiirlerini ‘’Nazmi Cahit’’ takma ismiyle 1938 senesinde bir dergide yayımlamıştır. Ardından Varlık Dergisinde yayımladığı şiirlerinde de aynı takma ismini kullanmıştır. 1950-54 yılları arasında dergilerde yayımladığı şiirleriyle büyük ün kazanmıştır. 1946 yılında ilk şiir kitabı olan ‘’Adamın Biri’’ adlı eserini yayımladı. 1949 senesinde ikinci kitabını çıkarmıştır ve bu kitabında Orhan Veli şiirine yaklaştığı dikkat çekmiştir. ‘’Atatürk Kurtuluş Savaşında ‘’ adlı yapıtı, Nevit Kodallı’nın ‘’Atatürk Oratoryosunun’’ temel yapı taşını oluşturmuştur. 1940 yılı ve sonrasında şiir yenileşmesi hareketinde kendine has bir yere sahip olmuştur.
Milli Edebiyat ve Beş Heceliler gibi toplulukların Batı’ya tam uyum sağlayamadıklarını ve geleneksel halk şiirine de uymadıklarını belirtmiştir. İkinci Yeni topluluğunun ise çizgisini bozduğunu düşünür. Ankara’da hayata gözlerini yuman şairin naaşı 2012 senesinde ailesinin özel talebi gerekçesiyle Niksara taşınmıştır. Erzurumlu Emrah Türbesi’nin yanına defnedilmiştir. Mahmut Cahit Külebi’nin vefat gününün tam olarak 20 Haziran 1997 olduğu kayıtlara geçmiştir.
Mahmut Cahit Külebi’nin Eserleri
Cahit Külebi eserleri ile Türk Edebiyatının unutulmaz kalemlerinden birisi olmayı başarmıştır. Cahit Külebi 1990’lı yıllarda İtalya’da bulunan şiir yarışmasına tek onur misafiri olarak çağırılmıştır. Kendisinin en sevdiği şair Ahmet Muhip Dıranas olduğunu belirtmiştir. Divan Edebiyatında ise Bakinin yerinin kendisinde ayrı olduğunu ve onu ayrı sevdiğini söylemiştir. Fuzuli ve Nef’i ve Şeyh Galip gibi isimleri de severek okuduğunu belirtmiştir.
Cahit Külebi şiirleri ise Fransızca, İngilizce gibi çeşitli dillere çevrilmiş olup totalde 21 dile çevrilmiştir. Hayatı boyunca çok fazla şiire hayat vermiştir. Külebi’nin şiirleri hem dünyada hem ülkede çok fazla sevilmiştir. Şair şiirlerinde neşe, sevinç, hüzün ve gerçekliğe yer vermiştir. Külebi’de toplumcu sanat anlayışı vardır. Bireysel sanat anlayışını benimsememiştir. Cahit Külebi’nin edebi anlayışı ‘’Yeni Romantizm’’ olarak adlandırılmıştır. Yazılarında hayali ögeler ve düşlerden uzak, gerçekçi anlatım ön plana çıkmıştır. Şiirlerinde yalın ve içten anlatımı nasıl bir ustalıkla okuyucuya sunabileceğini göstermiştir. Usta şair Mahmut Cahit Külebi’nin eserlerini yakından inceleyelim.
Atatürk Kurtuluş Savaşında
Mahmut Cahit Külebi’nin bu şiiri Nevit Kodallı eşliğinde Atatürk Oratoryosu olarak bestelenmiştir. Şiirlerinde her zaman yaşamdan yola çıktığını vurgulayan şair bu eserinde de öyle yapmıştır. Yazdığı şiirler güncelliğini hala yitirmemiş ve ilk gün heyecanı ile okuyucuyu etkilemiştir. Bu şiiri de o şiirlerinden birisidir.
İçi Sevda Dolu Yolculuk
Şairin 1986 senesinde anılarla oluşturduğu kitap, Türk yazı dünyasının en önemli parçalarından birisidir. Yazarın iç dünyasını daha yakından gördüğümüz ve yazarı daha iyi tanımamızı sağlayan bu anı kitabi Külebi’nin en önemli eserlerindendir.
Şiir Her Zaman
1985 senesinde metin şeklinde yazılan, kendine has üslubu ve anlayışıyla ön plana çıkan düzyazıdır. Genelde şiir yazan ve şair olarak nitelendirdiğimiz Cahit Külebi burada okuyucusuna düzyazısındaki başarısını da göstermiş bulunuyor.
Şiirleri
- Atatürk Kurtuluş Savaşında (1952)
- Yeşeren Otlar (1954) 1955 Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüştür.
- Süt (1965)
- Şiirler (1969)
- Türk Mavisi (1973)
- Sıkıntı ve Umut (1977)
- Yangın (1980)
- Bütün Şiirleri (1982)
- Güz Türküleri (1991)
- Bütün Şiirleri (1997)
- Güzel Yurdum (1996)
- Zerdali Ağacı
- Kamyonlar Kavun Taşır
- Biz Biliriz Bizim İşlerimizi
- Ekin’in Göz Yaşları
Şiirlerinde gerçekçi anlatımı desteklediğini açıkça belli eden şair, Türk Edebiyatında önemli bir isim olmuştur. Kendisi bireyci değil toplumcu bir anlayışı benimsemiş ve şiirlerinde duyguya yoğun yer vermesi gözlerden kaçmamıştır.
Düzyazı
- Şiir Her Zaman (1985)
Anı
- İçi Sevda Dolu Yolculuk (1986)
Ödülleri
- Türk Dil Kurumu Sanat Ödülü (Yeşeren Otlar) (1955)
- Yeditepe Şiir Ödülü (Yangın) (1981)