Özellikle tiyatro sanatı ile yakından ilgilenen kişilerin en çok merak ettiği konulardan birisi de, Memet Baydur hayatı ve eserleri olmaktadır. En ünlü tiyatro yazarı olan Memet Baydur, bu alanda yaşamı boyunca kaleme aldığı pek çok eseri, tiyatro dünyasına kazandırmıştır.
Memet Baydur sanat hayatı boyunca pek çok tiyatro oyunu kaleme almış, bu tiyatro oyunlarının sahnelemesinde bizzat çalışmıştır. Ünlü oyun yazarı, aynı zamanda sinema ve tiyatro konusunda da öğretim görevlisi olarak dersler vermiştir.
Gazetelerde de çalışan Memet Baydur’un ilk makalesi, Yeni İnsan’da 1979 senesinde yayınlamıştır. Sanat yaşamı boyunca Memet Baydur Gösteri, Milliyet Sanat, Kitaplık ve Sanat Dünyamız gibi pek çok dergi için makaleler yazmıştır. Ünlü yazar bir dönemde Cumhuriyet gazetesinde Kuşbakışı ismi ile köşe yazıları yazmıştır.
Memet Baydur Hayatı
09 Ağustos 1951 tarihinde Ankara’da dünyaya gelen Memet Baydur, 24 Kasım 2001 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Ünlü oyun yazarı Memet Baydur hayatı boyunca sayısız tiyatro eseri yazmış ve sahnelemiştir. Altmışlı yıllar sırasında tiyatro ile tanışan ünlü yazar, bu senelerde Ankara Sanat Tiyatrosu’nda görev almıştır.
Ankara’da bulunan Atatürk Lisesinden başarı ile mezun olduktan sonra İngiltere’ye gitmiş ve burada uzun yıllar boyunca kalmıştır. İngiltere’de kaldığı dönemde Londra Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde 1974 ile 1978 yılları arasında öğrenim görmüş ve bu bölümü son sınıfta bırakarak diploma almamıştır.
Londra’da yaşamına devam eden Memet Baydur, buradan sonra bir süre boyunca Paris’te yaşamıştır. Daha sonra Afrika’ya giden ünlü yazar burada da 4 sene kalmıştır. Afrika’da kaldığı yıllarda Kenya Toplu İletişim Okulu’nda öğretim görevlisi olarak çalışarak, Sinema Tarihi dersleri vermiştir.
Bu görevinden sonra İspanya’ya geçerek, Madrid şehrinde Uluslararası Akdeniz Tiyatrosu Enstitüsü’nün kuruluş aşamasında çalışmış ve kurucular arasında yer almıştır. Bütün bu dönemler boyunca yazarlık çalışmalarına da devam eden Memet Baydur, tiyatro üzerine Fransızca ve İspanyolca olarak pek çok deneme yazmıştır. Daha sonra ise Türkiye’ye dönerek oyun yazarlığı ve tiyatro üzerine olan çalışmalarına bütün hızıyla devam etmiştir.
Memet Baydur Eserleri
Türkiye’nin en tanınmış oyun yazarı olan Memet baydur hayatı ve eserleri dâhilinde, dünya çapında tanınmıştır. Bu bağlamda ünlü oyun yazarının eserlerinden pek çoğu Fransızca, İngilizce ve İspanyolcaya çevrilmiştir.
Ünlü oyun yazarı Memet Baydur tiyatro oyunları çalışmalarının yanı sıra, Türkiye’ye döndükten sonra 1992 yılında başlamak üzere, uzun bir süre Bonn Tiyatro Bienali’nin Türkiye Danışmanlığını da sürdürmüştür. Birçok alanda çalışmaya devam yazar, bu dönem içerisinde Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nda da sinema sanatı üzerine dersler vermiştir.
Sahneye koyduğu ve yazdığı her tiyatro oyununu, büyük bir oyunun diğer parçaları olarak tanımlayan Memet Baydur, yazdığı eserler ve sahnelenmiş olan tiyatro oyunları ile sadece Türkiye’de değil, dünya çapında sevilen ve tanınan bir oyun yazarı olmuştur.
Memet Baydur’un yazdığı tiyatro oyunları arasında Türkiye’de sahnelenen ilk oyunu Limon adlı eseri olmuştur. Limon adlı tiyatro eseri ilk olarak 1987 yılında, Devlet Tiyatrosu’nda sahne almıştır. Diğer yazdığı eserler ise yine Devlet Tiyatrosu’nda ve diğer illerde yer alan şehir tiyatrolarında sahnelenmiştir.
Bu oyunlar arasında Kadın İstasyonu, Limon, Yangın Yerinde Orkideler, Kamyon, Yeşil Papağan Limited, Düdüklüde Kıymalı Bamya ve Cumhuriyet Kızı en çok izlenen ve sevilen tiyatro eserleri arasına girmiştir. Aynı zamanda Memet Baydur’un bütün tiyatro eserleri kitap haline getirilmiştir. Ünlü oyun yazarının pek çok oyunu da diğer ülkelerde yabancı dile çevrilerek sahne almıştır.
Memet Baydur Toplu Tiyatro Oyunları Serisi
- Toplu Tiyatro Oyunları 1: Doğum, Limon, Kadın İstasyonu, Yalnızlığın Oyuncakları – 1993
- Toplu Tiyatro Oyunları 2: Aşk, Düdüklüde Kıymalı Bamya, Vladamir Komarov – 1993
- Toplu Tiyatro Oyunları 3: Sevgi Ayakları, Yeşil Papağan Limited, Kamyon – 1994
- Toplu Tiyatro Oyunları 4: Yalancının Resmi, Çin Kelebeği, genel Anlamda Öpüşme, Elma Hırsızları – 1997
- Toplu Tiyatro Oyunları 5: Menekşe Korsanları, Maskeli Süvari – 2000
- Toplu Tiyatro Oyunları 6: Oyun Ölüm, Kuşluk Zamanı, Lozan, Gün Gece – 2003
Memet Baydur Tiyatro Oyunları
- Cumhururiyet Kızı – 1988
- Limon – 1982
- Gün Gece – 1982
- Kadın İstasyonu – 1987
- Kamyon – 1990
- Kuşluk Zamanı – 1988
- Maskeli Süvari – 1990
- Vladamir Komarov – 1990
- Yangın Yerinde Orkideler – 1989
- Düdüklüde Kıymalı Bamya – 1991
- Güne Bakan Cam Kırıkları – 1996
- Menekşe Korsanları – 1991
- Doğum – 1992
- Aşk – 1992
- Tensing – 1993
- Yeşil Papağan Limited – 1992
- Genel Anlamda Öpüşme – 1993
- Elma Hırsızları – 1996
- Kutu Kutu – 1994
- Lozan – 2000
- Çin Kelebeği – 1994
Memet Baydur Diğer Çalışmaları
- Mektuplaşmalar – 2005
- Sinema Yazıları Bütün Eserleri – 2004
- Gözün Kahverengi Suyu Hikâyeler – 1995
- Ucello’nun Kuşları – 2002
- Yalancının Resmi – 1997
- Yalnızlığın Oyuncakları – 1989
Memet Baydur’un Aldığı Ödüller
Memet Baydur sanat yaşamı süresince pek çok ödül kazanmış olup, bunların başlıcaları şu şekilde sıralanmaktadır;
- 1988 senesinde, İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü ikincilik
- 1984 senesinde Limon adlı eseri ile Sanat Kurum En Başarılı Oyun Yazarı
- 2000 senesinde, Güne Bakan Cam Kırıkları adlı eseri ile 4. Afife Tiyatro Ödülleri, Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü
- 2000 senesinde, 4. Afife Tiyatro Ödülleri – İlk Kez O Yıl Sahnelenmiş Olan En Başarılı Yerli Oyunun Yazarı
- 1989 senesinde, İnönü Vakfı Tiyatro Ödülü