MUSTAFA KEMAL ATATÜRK
Nutuk, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından kaleme alınır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve vatandaşları için kılavuz niteliğinde ki bu eser 1923 yılında yayımlanır. Gelecek nesillere, milli birlik, Türklük ve vatanseverlik öğretisi için bırakılmış bir mirastır.
KİTABIN KONUSU
Ülkemizin baş kumandanının, kendi elleriyle Cumhuriyeti inşa edişini anlatır. Asil Türk milletinin önderlerinin kongre sırasındaki konuşmaları da bu muhteşem esere dahildir. İstiklal Savaşı veren Türk milletinin genel durumu, isyanlar, direniş hazırlıkları, zaferler, barış, huzur ve güven dönemi eser içerisinde ki bir diğer başlıklar arasındadır. Atatürk tarafından kaleme alınan bu eser gelecek nesillere öğütler içerir.
ANA FİKİR
Özgürlük, Türk’ün damarların da akan kandır ve bu millet hiçbir devletin mandası altında yaşayamaz. Zaman direniş zamanıdır, Türk milleti bağımsızlık için her türlü fedakarlığa hazırdır. Düşmana boyun eğmeyen bir nesil tarih yazar. Milli irade, birlik ve beraberlik sayesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır.
ÖZET
Atatürk tarafından yazılan bu değerli eser korkmuş, dört bir yanı işgal altında olan, güçsüz ve başsız kalan bir milletin yeniden doğuşunun öyküsü. Türk milleti ana vatanında azınlık olma riski içerisindedir. Vakit direniş vaktidir aksi halde düşman vatanı işgal için kapıdadır. Ülke durumu kötüye gitmektedir. Ülkenin dört bir yanındaki Paşalar vatanın kurtuluşu için her şeyi yapmaya hazırdır. Bazı bölgelerde işgallere karşı direniş cemiyetleri ve dernekler kurulur. Kurulan dernek ve cemiyetlerin arasında farklı amaçları olanlar da vardır. Bazıları ülkeyi birleştirme misyonuna sahipken, bazıları da ülke adına zararlı faaliyetler yürütüyor ve devletin yıkılışını fırsat biliyorlardı.
Eser genel olarak üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde halkın, ülkenin dört bir yanında gösterdiği milli mücadele anlatılmaktadır. Diğer bölümler ise TBMM’nin açılışı, Cumhuriyet ve Cumhuriyet sonrası dönemler ile ilgili ayrıntılardan oluşur. Bir devletin nasıl kurulduğu, kurulurken verilen mücadele kitapta özenle işlenir. Milli mücadele dönemi Atatürk’ünde önderliği ile güç bulmuştur. Ulu önder Mustafa Kemal’in Samsun’a yolculuğu milli mücadelenin somutlaşması demektir. Bu kısım, özgürlük için Türk milletinin neler yapabileceğinin göstergesidir. Yurttaki, direniş, inanç, birlik ve beraberlik diğer devletlere de örnek olmuştur.
Kitabın ikinci bölümü, milli mücadelenin başarıyla sonuçlanmasının ardından, ülkeyi yönetecek bir meclisin kurulması ile ilgili meseleleri ele alır. Kısa süre içerisinde seçimlerin yapılacağı halka duyurulur. Meclis resmen 23 Nisan 1920’de açılır. Ankara’da kurulan bu meclis, savaştan henüz çıkmış olan yorgun milletin, yeni rejime geçiş aşamasındaki ilk bürokratik adımlarındandır. Yeni kurulan bu meclis, ülke yönetimiyle ilgili bir takım kararlar alır.29 Nisan 1920’de Hıyanet-i Vataniye Kanunu yürürlüğe girer. Bu kanun meclis iradesinin açıkça göstergesidir. Ardından işgal altındaki İstanbul Hükümeti’nin önü kapatılmıştır.
Milli Mücadele’nin başarıyla sonuçlanmasının ardından, meclis de faaliyetlerini yürürlüğe sokar ve Cumhuriyet’in ilanı için hazırlıklara başlar. Aslında, resmen açıklanmasa da 1921 Anayasa’sı ile Cumhuriyetin kurulacağının mesajını verilir. Artık, Paşa’lar Cumhuriyeti ilan etmek için doğru zamanı beklemektedirler. Cumhuriyet hazırlıkları devam ederken bu yeni rejim hakkında halk da bilgilendirilir. Millet devlet başkanını kendi iradesiyle seçecektir.
İşgaller, İstiklal Savaşı, Millet Meclisi’nin açılışı ve Cumhuriyetin ilanının ardından inkılaplar ve çok partili hayata geçiş evleri anlatılır.
YAZAR HAKKINDA BİLGİ
1881 yılında Selanik’te dünyaya gelen Gazi Mustafa Kemal Atatürk. Daha sekiz yaşında iken babasını kaybetmiştir. Kolay bir çocukluk yaşamayan Mustafa Kemal, özellikle okul yıllarında çok kitap okumuştur. Fikir adamı olması ve ileri görüşlülüğü kitapsever olmasından da kaynaklanmaktadır. Askeri okulları başarı ile tamamlar ve vatan için kutsal görev olan askerlik hayatına başlar. Askerlik hayatı boyunca çeşitli başarılar elde eder. Sahip olduğu rütbelerden bazıları; üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı, yarbay ve son olarak da mareşallik rütbesidir. Fakat 3 yıllık bir süre ile askerlik görevinden ayrılır. Atatürk’ün Nutuk dışında başka kitapları da vardır. Bunlardan bazıları; “ Geometri, “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler”, “Zabit ve Kumandan İçin Hasbihal”…’dir. Mustafa Kemal, Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlık mücadelesinde halka el ayak olarak Türk milletine cesareti ve özgüveni ile örnek olmuştur. Bununla kalmayarak Türkiye Cumhuriyeti’ne kültür, medeniyet, eğitim ve öğretim gibi konularda da büyük katkılar sağlamıştır. Dünya çapında bilinen Mustafa Kemal, TBMM’nin kuruluş günü 23 Nisan’ı dünya çocuklarına armağan etmiştir. O günden bu güne 23 Nisan dünyanın her yerinde, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak kutlanmaktadır. Hayatı boyunca Türk milleti için canını bile hiçe sayarak cepheden cepheye, başarıdan başarıya koşan Atatürk hayatının son dönemlerinde siroz hastalığına yakalanır.10 Kasım 1938 yılında, Perşembe sabahı saat 09.05’de Dolmabahçe Sarayında son nefesini verir.
KİTAP HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELER
Her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının en az bir kere okuması gereken tarih kitabı niteliğindeki bu eser gelecek nesillere öğüt niteliğinde bir eserdir. Nutuk’u ve Atatürk’ü gerçekten anlayabilmek için birkaç kere okumak gerekir ve Osmanlıca kelimelerin sıkça geçtiği bir eserdir. Atatürk’ü, onun ideolojisini ve inkılaplarını anlamak için mükemmel bir kitaptır.