Refet romanı 1898 yılında Fatma Aliye Topuz tarafından okuyucuya sunulmuştur. Yazar, bu roman içerisinde kendi hayatında yaşamış olduğu zorluklara da yer vermiştir. Kitabın içerisindeki yazılar aslında yazarın gerçek hayatta yaşamış olduğu zorluklar ile örtüşür. Bu nedenle roman gerçekçilik etkisini elinde tutar.
Özeti
Refet karakteri kendisi okumayı tercih etmiştir. Bu karakter ilk kadın öğretmen olarak görev yapmış ve bu yolculuğunda oldukça büyük zorluklarla karşılaşmıştır. Refet çocukluğunda maddi sorunlar ile karşı karşıya kalmış ve okuması zor hale gelmiştir. Ancak zekası öyle parlaktır ki okul yolundaki mücadelesini sonlandırmak istemez. Tamamen kendi zekasını kullanarak daima ileriye yol alır. Bu yolculuğunda ise herkes ona karşı çıkacaktır. Kadının eğitim hayatında okumak için bile zor yer edindiği bir dönemdir. Bu dönem içerisinde bir kadının eğitim vermesi ise toplumun alışkın olduğu bir süreç değildir. Refet, bütün zorluklara karşı direnir ve herkese her şeye rağmen başarmak ister.
Kadınlar toplumda hep sınıf ayrımına maruz kalmışlardır. Kadınların her mesleği yapması hoşnut durmaz ve toplum baskısı vardır. Ancak toplum baskısına rağmen hayallerinden vazgeçmeyen Refet vardır. Refet toplumun inandıklarını inkar eder ve her mesleğin yapılabileceğine inanır. Kadınlar evde yer edinmeli ve çocuk doğurmalıdır inancını reddeder. Sıfırdan başladığı hayatı içerisinde kendisine destek olan kişi neredeyse yoktur. Daima inançlarını ayakta tutmak zorundadır. Bu zorunluluğu ile kendisinin her şeyi yapabileceğine inanır. Refet oldukça fazla bir özgüvene sahiptir. Bu özgüven içerisinde kendisini topluma katmaya çabalar. Toplum içerisindeki yer cinsiyet ile değil zeka ile belirlenmelidir. Refet kendisine yakışan konuma elbette sahip olacaktır, ancak bu süreç içerisinde baş etmesi gereken fikirler vardır. Ona yapamayacağı ve yakışmadığı dillendirilir. Her türlü davranış ile ona burada öğretmenlik yapmasının hoş olmadığı belli edilir. Ancak inançlar insanların istekleri ile değişebilecek yapıya sahiptir. Refet inanır ve başarmanın öyküsünü yazar. Kadınlara yalnızca kadınlar destek verir ve erkekler karşı çıkar. Farklı sınıftaki kadınlar bile Refet’e destek olur. Amaç kadınların daha iyi konumlara gelebilmesinin mümkün olduğunu göstermektir.
Yazar Hakkında Bilgi
Fatma Aliye Topuz 9 Ekim 1862 yılında Osmanlı Devleti topraklarına dahil olan İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Edebiyatımızdaki ilk kadın yazar olarak bilinir ve toplamda beş farklı romanı bulunur. İleri düzeyde Fransızca bilgisine sahiptir. 1891 yılında Ahmet Mithat Efendi ile birlikte yazmış olduğu bir eser bulunur. Bu eserde her iki karakter de farklı cinsiyetleri dile getirmiştir. Refet eserinde olduğu gibi diğer yapıtlarında da cinsel ayrımcılıklara yer vermiştir. Kadınların toplumda yaşamış olduğu haksızlıkları kaleme almış ve eşitliğin sağlanmasını istemiştir. Feminist olarak bilinen yazar daima dinine bağlı kalmıştır. Dini dahilinde kadın haklarının eşitliğini savunmuştur. Ölümünden sonra İstanbul ve Ankara’da bazı sokaklara ismi verilmiştir, ayrıca şuan kullanımda olan bir paranın arkasında da resmi mevcuttur.