Ahmet Muhip Dıranas Hayatı ve Eserleri

Şair Sinop iline bağlı Salı köyünde 1909 yılında doğdu. Ankara Erkek Lisesini bitirdi. Hocalarından Faruk Nafiz Çamlıbel ve Ahmet Hamdi Tanpınar kendisine şiir sevgisini aşıladılar. Liseyi bitirdikten sonra Ahmet Muhip Dıranas 1930 – 1935 yılları arasında Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde görev aldı.

Ankara Hukuk Fakültesine 2 yıl okuduktan sonra, İstanbul’a döndü. Edebiyat fakültesi Felsefe bölümü

nü okuyup mezun oldu. Akabinde ise, Güzel Sanatlar Akademisi Kütüphane Müdürlüğü görevini üstlenmiştir. Peşi sıra Dolmabahçe Resim ve Heykel Müzesinde resim yardımcılığında bulunmuştur.

Ankara’ya 1939 yılında dönüş yaparak, Halkevleri Kültür ve Sanat yayınlarını yönetti. 1957 – 1960 yıllarında ise  Ankara’da Çocuk Esirgeme Kurumu Yayın Müdürü, ve Kurum Müdürlüğü vazifesini yapmıştır.

İzleyen yıllarda, İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği, Devlet Tiyatrosu Edebi Kurul Başkanlığı, Anadolu Ajansı Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. Bir dönem politikaya girip ‘’Zafer’’ gazetesinde yazı kaleme almıştır.

Milletvekilliği adaylığına ‘’DP’’ partisinden birkaç kez adaylığını koymuş olsa da gerekli çoğunluğu elde edememiştir.

1926 yılında ‘’Milli Mecmua’’ dergisinde  Muhip Atalay imzasıyla yayımlanan ilk şiiri ‘’ Bir Kadına’’ dır. 1940 nesline Yedi Meşaleciler’i aktaran Cahit Sıtkı Tarancı gibi şiirlerinde sesi ön plana çıkardı.1974 yılında İş Bankası Kültür Yayınlarında, Ahmet Muhip Dıranas Şiirleri ‘’Şiirler’’ adı ile çıktı.  Bununla birlikte ,Tevfik Fikret’in ‘’Rübab-ı Şikeste’’ eserini Türkçeye çevirip İş Bankası Yayınları aracılığıyla ‘’Kırık Saz’’ olarak yayınlanmasına vesile olmuştur. Sanatçının zaman, zaman şiirlerinde Türkçülük yanı da ağır basar. Sanatçı 21.06.1980 yılında Ankara’da vefat etmiştir.

Edebi Karakteri

Şair şiirlerinde tıpkı Cahit Sıtkı Tarancı gibi, uyum ve sese önem vermiştir. ‘’Kar’’ şiirinde örneğin sesi ön plana çıkarırken, ‘’Olvido’’ şiirinde anlam ve sesi birbirine baskın kılmamıştır. Halk şiir geleneğinden asla uzaklaşmayan Ahmet Muhip Dıranas belirgin edebi şiir kişiliği şu şekilde devam eder,

  • Sanatçı Fransız Sembolist şiirlerini halk şiiri ile birleştirip ortaya farklı ve güzel eserler çıkarmıştır. En sevdiği şairler Baudlaire ve Verlaine iken, bu şairlerin yazım üslubundan aynı zamanda etkilenmiştir.
  • Şiirlerinde hece vezni, kafiye, nazım gibi şiirin biçimsel yapısından uzaklaşmamıştır.
  • Az şiir yazmıştır belki. Fakat şiirlerinde Halk diline yer veren şair günlük konuşma diliyle şiirleri kaleme almıştır.
  • Şiirlerinde genellikle konu, doğa, güzellik, yaşama sevinci, aşk umut ya da umutsuzluk olmuştur. Bu konuları da mecazlı ve destansı bir dille işleyerek okuyucuya sunmuştur.
  • Şair şiirle birlikte tiyatro dalında da eserler vermiştir. Bilinen en ünlü eserleri, Fahriye Abla ve Olvido, Kar ve Serenad’ tır.
  • Sembolizmin etkilisiyle çoğu şiirini yazmıştır.
  • Hece şiiri son nesil şairlerinden olan sanatçı genellikle batı şiirine yakınlığı ile tanınır. Hayatı boyunca Ahmet Hamdi Tanpınar gibi az şiir yazmış olsa bile, şiirleri belleklerde etkin bir iz bırakmıştır. Öyle ki elli yıl sonra bile kitap haline getirilmiştir.
  • Sadece Ahmet Hamdi Tanpınar değil, Ahmet Haşim’in şiirlerinin tesiri altında da kalmıştır. Fakat tüm bunları sentezleyip, kendisine özgü bir şiir tarzı oluşturmuştur. 
  • Şiirlerinde anılar, doğa ve aşk çok farklı bir şekilde işlenmiştir.
  • Sanatçı şiirlerinde kişiye özgü bir biçimde konuları ele almıştır.
  • Çıkarmış olduğu eserlerin tamamında lirik şiirin etkisinden uzaklaşmamıştır.
  • Sanatçının zaman, zaman şiirlerinde Türkçülük yanı da ağır basar. Konuşma dilinin dışında tasavvuf ve divan şiirinin tesirinde kalarak eserler üretmiştir.

Ahmet Muhip Dıranas Eserleri

Ahmet Muhip Dıranas yaşadığı dönem boyunca çeşitli yerlerde yöneticilik yapmanın yanı sıra, yazdığı az ve güzel eserleri şu şekildedir.

Şiirleri :

  • Şiirler
  • Kırık Saz

Oyunları :

  • Gölgeler
  • Böyle İstemezdi

Çeviri Oyun :

  • Aptal

İnceleme :

  • Fransa’da Müstakil Resim

Şiir çevirisi :

  • Çalar Saat

ŞAİRİN ŞİİRLERİNDEN BAZILARI:

  • Fahriye Abla
  • Serenad
  • Bayrak
  • Olvido
  • Her Günkü Şarkım
  • Büyük Olsun
  • Kar
  • Ayaklar
  • Bahar Şarkısı
  • Şehrin Üstünden Geçen Bulutlar
  • Ben Bir Yıldızım
  • Titrek Bir Damladır
  • Sen ve Gökyüzü
  • Denizi Özleyen Çocuklar
  • Yaz Göç Ediyor
  • Yeni Bir Yaz Umudu
  • Evreni Sevmek Ki
  • Son Bulut Sıyrılınca
  • Denizi Özleyen Çocuklar
  • Ülker’in Gözleri
  • Esenlik Size
  • Parkta Serenad
  • Yağmur, Gül ve Eller
  • Her şey Uzaktadır

Ahmet Muhip Dıranas Fahriye Abla şiiri, güzel ve etkileyici fiziğiyle bir kadına duyulan ilginin, komşu kızı olan Fahriye ablada hayat bulmasıdır. Ona duyulan ilgi, tutku ve merakı içerir.

Şair yalnızlığını unutmak üzere saflık ve temizliği sembolize eden ‘’kar’’ sözcüğünden çokça şiirinde istifade etmiştir. Ahmet Muhip Dıranas Kar şiirinde özlem duygusunu, bir kış ayında yağan kardan etkilenerek dizelerine dökmüştür.

Uzun dizelerden oluşan Ahmet Muhip Dıranas Olvido şiirinin tamamı incelendiğinde yalnızlıkla beraber oluşan, pişmanlıklar, hüzün geçmişe duyulan özlem ve aşk temalarıyla dolu olduğu gözlenir…

‘’Serenad’’ şiirindeki dizelerde sanatçı aşkına duyduğu ilgi sevgi ve beklentiyi kapısında ona yaptığı yakarışlarla okuyucusuna duyurmaktadır.

Sanatçı unutulmaz eserleri ve katkılarıyla Türk Edebiyat Dünyasına renk vermiş bir şairdir. Mecazlı ve destansı dilde yazdığı eserleri unutulmayacak klasiklerden oluşmaktadır. Sembolizmin etkisiyle yazdığı şiirlerinde Fransız şiirlerinden de oldukça etkilenmiştir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir