Reşat Nuri Güntekin tarafından kaleme alınan Anadolu Notları, ilk olarak 1936 yılında basılmıştır. Anadolu Notları türü ve konusu pek çok kitapsever tarafından merak edilmekte ve sıkça araştırılmaktadır. Anadolu Notları adlı kitap, genel olarak yazarın Anadolu’da geçirdiği zamanlarda yaşadıklarını anlattığı bir gezi romanıdır. Bu kitabın en önemli özelliklerinden bir tanesi de, yazarın 2. Dünya Savaşı öncesinde yaptığı teftişler esnasında yaşadıklarının anlatılıyor olmasıdır. Bu nedenle Anadolu Notları dönemin en önemli eserleri arasında yer almaktadır.
Anadolu Notları, birden fazla hikâye içermektedir. Bu nedenle tek bir konu üzerine yoğunlaşan bir roman değildir. Anadolu Notları adlı kitapta o dönemde yaşayan pek çok kesimden insanın anıları ele alınmaktadır. Bu nedenle dönemsel olaylara ilgi duyan ve dönemle ilgili bilgi almak isteyen bireylerin mutlaka okuması gereken kitaplar arasında gösterilmektedir.
Anadolu Notları Özeti
Reşat Nuri Güntekin’in yazmış olduğu Anadolu Notları kitabını okumak isteyen bireyler, ilk olarak Anadolu Notları özeti konusunu araştırmakta ve bu kitabın özetine göz gezdirmek istemektedir. Bu noktada bilinmesi gerekir ki, Anadolu Notları tek bir olay üzerine yoğunlaşmış bir kitap değildir. Zira kitabın içerisinde pek çok olayın anlatıldığı farklı başlıklar bulunmaktadır. Kitabın bazı hikâyelerinin özetleri ise şu şekildedir:
Anadolu Notları kitabının “Yatak Çarşafları” adlı hikâyesinde, yazar hiçbir zaman yatakların çarşaflarının değiştirildiğine şahit olmamaktadır. Zira tüm çarşaf değişimleri kimse görmeden yapılmaktadır. Bu durum yazarın dikkatini çeker ve otelin yönetiminden çarşafları değiştirmesini rica eder. Ancak bu da yeterli olmaz, çünkü yazar “Ya çarşaflar değiştirilmiyorsa” şüphesine kapılmıştır.
Anadolu Notları kitabının “Fare” adındaki hikâyesinde paranın ne kadar önemli olduğu anlatılmaktadır. Yazarın gözlemlerine göre, insanların para için birbirine düşman olduğu ve hatta para kazanmak için insanların şantaj yöntemine bile başvurduğu anlatılmaktadır.
Anadolu Notları Kitabının “Yolda Hastalık” hikâyesinde yazar seyahatleri esnasında geçirdiği bir hastalığı anlatmaktadır. Yazarın hasta olması ancak bilgili bir insan olmasından dolayı rezil olmak istememesi nedeniyle, Güntekin bir otelde kendini terletmeye çabalayarak hastalığından kurtulmak için çalışmaktadır.
Anadolu Notları’nın “Şoför” adlı başlığında, gözlemlenen bir şoförün başına gelen ilginç olaylar anlatılmaktadır. Bir kamyon şoförü, yolda gördüğü duran aracın sahibine tel vererek yardımcı olmakta ve yolculuklarına devam etmesini sağlamaktadır. Ancak kısa bir süre kendisi tele ihtiyaç duyar ve pişman olur.
Anadolu Notları Konusu
Anadolu Notları adlı kitabın konusu da merak edilen konular arasında yerini almaktadır. Anadolu Notları, gezi yazısı olarak karşımıza çıkmaktadır. Gezi yazısı olduğu için tek bir olay veya hikâyeye yoğunluk verilmemiştir. Bu nedenle Anadolu Notları konusu birbirinden oldukça farklı hikâyelerin bir araya getirilmesidir.
Anadolu Notları adlı kitabın genel olarak konusundan bahsedilmesi gerekirse, bu kitabın Anadolu gezisi esnasında yaşanan olaylar olduğu söylenebilir. Yazar, müfettişlik yaptığı esnada Anadolu’yu gezmiş ve karşılaştığı olayları bir gezi yazısı formatında kısa hikâyeler olarak derleyerek kitap haline getirmiştir. Yazarın başına gelen ya da şahit olduğu olaylar her zaman iyi olmamaktadır. Bu nedenle kitapta yalnızca olumlu düşünceler bulunmamaktadır. Ancak eleştirel tarzda yazılı olan olumsuz kısımlarda iğneleme ya da üslup bozukluğu yapılmamaktadır. Reşat Nuri Güntekin, ince düşünülmüş sözler ile eleştiri yapmaktadır.
Yazar, hikâyelerde hissettiklerini tam olarak okuyucuya aktarmaktadır. Bu nedenle bazı başlıklarda olumlu bir anlatım tercih edilmiş, bazı başlıklarda ise olaylara tamamen eleştirel bakış açısıyla bakılmıştır. Örnek vermek gerekirse, Anadolu Notları’nın “Fare” adlı yazısında insanların para için yapabileceği olumsuz olaylara değinilmiş ve bu olaylar eleştirel bir şekilde kaleme alınmıştır.
Anadolu Notları İncelemesi
Anadolu Notları Kitabı, 2. Dünya Savaşı öncesinde yaşanan olayların kaleme alınması ile yazılmış bir kitaptır. Anadolu Notları incelemesi, oldukça farklı açılardan yapılabilmektedir. Reşat Nuri Güntekin tarafından yazılan Anadolu Notları kitabı ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve kitabın incelemesini öğrenmek için aşağıdaki listeye göz atabilirsiniz.
- Anadolu Notları kitabının ana fikri, yaşayarak öğrenmeye dayalıdır. Bu bağlamda Anadolu Notları’nın “Çok gezen çok bilir” ana fikrine sahip olduğu rahatça söylenebilmektedir.
- Reşat Nuri Güntekin, kitabında gerçekçi bir anlatım türünü benimsemiştir. Zira yazarın yazmış olduğu notlar yaşanmış olayların derlemesidir.
- Yazar, yaşadığı olayları yazarken taraf tutmamıştır. Ancak bilinmesi gerekir ki, kitabın içerisinde geçen bazı hikâyelerde eleştirel notlar yer almaktadır.
- Anadolu Notları kitabında her hikâyede farklı karakterler olduğu için karakter analizleri kesimlere göre yapılabilmektedir. Örneğin kitapta anlatılan köylüler kendilerini açıkgözlü ve hırslı olarak görmektedir. Hikâyedeki kamyoncular birlik ve beraberlik duygularını benimsemektedir. Halkın bir kesimi ise hurafelerden kurtulamamakta ve batıl inançlarını sürdürmektedir.
- Yazar, yalnızca şahit olduğu olayları değil kendi hastalıklarını da anlatmıştır. Anlatımdaki akıcılık ve kitabın sonundaki betimlemeler, bu kitabın roman türünde yazıldığını ispat etmektedir.
Anadolu Notları kitabının anı ve gezi yazısı türünde olmasına rağmen, kitabın son kısmında bulunan “Bir Dost Tenkidine Cevap” başlığında eleştirilere yanıt olacak şekilde düzenlenmiş bir bölüm bulunmaktadır. Bu bölüm, eserin roman türüne de girmesini sağlamıştır.
Kısaca özetlemek gerekirse, Anadolu Notları türü gezi yazısı romanıdır. Birçok kesimden halk, bu kitapta olaylar ile birlikte açıklanmaktadır. Dönemsel bir kitap olan Anadolu Notları, iki ciltten oluşmaktadır.