Edip Cansever Hayatı ve Eserleri

Tam olarak adı Ömer Edip Cansever olan Türk edebiyatının önde gelen şairlerinden birisidir. Edip Cansever’in hayatı şöyle bir incelendiğinde Cansever, 8 Ağustos 1928 yılında İstanbul’da hayata gözlerini açmıştır. 28 Mayıs 1986 senesinde ise yeniden İstanbul’da hayata veda etmiştir. Asıl isimlerinden olan Ömer’i ilk kitabı ve ilk şiiri dışında hiçbir yerde kullanmamıştır. İstanbul Fatih’in Soğanağa semtinde doğan ünlü şairimizin üç kardeşi vardır. Ailenin üç kız bir erkek toplam dört çocuğu olmuştur ve Edip Cansever ailenin üçüncü çocuğudur.

Edip Cansever’in eğitim hayatı ise İstanbul’da 56. İlkokul ’da başlamıştır. Babası askerlik görevini tamamladıktan sonra İstabula gelmiş ve buradaki Kapalıçarşı’da ticaretle uğraşmayı tercih etmiştir. Liseyi 1946 senesinde İstanbul Erkek Lisesindeokumuştur. Hemen ardından Yüksek Ticaret okulunda okudu ve aynı zamanda babasıyla Kapalıçarşı’daki dükkânlarında çalışmaya başladı. Küçüklüğünden beri çalışkan birisi olmuştu.

Edip Cansever eşi, Mefharet Hanımla aile dostları vasıtasıyla tanıştı ve tarih 12 Nisan 1947yi gösterdiğinde evlendiler. Cansever’in bu evlilikten Ömer ve Nuran isimlerini verdikleri iki tane çocuğu dünyaya geldi.

1950 yılında askerlik vazifesini yerine getiren şair Cansever babasına Kapalıçarşı’daki dükkânında ticaret yapmasına yardımcı olmuştur. 1954 senesinde ise Kapalıçarşı’da meydana gelen talihsiz yangında dükkânı yandı. Bunun ardından kendine bir ortak bulup asma katlı başka bir dükkâna geçti. Ortağı alım satım işleri ile uğraşırken Cansever şiirler üzerine yoğunlaştı ve sürekli yazdı, kendini geliştirdi.

Aynı zamanda Cansever Türkiye İşçi Partisine üyeydi. Zamanın siyaset ve politika anlayışını anlamadığı gerekçesiyle partiden ayrıldı. Sene 1975 olduğunda ise Kapalıçarşı’daki dükkânını satarak ticari hayatına burada son verdi. Kış aylarını İstanbul, yaz aylarını ise Akdeniz sahillerinde geçiren Cansever; bir süre sonra Bodrum’a taşındı. Ancak Bodrum’a gelmesinin yaklaşık yirmi gün sonrası beyin kanaması geçirdi ve acilen İstanbul’a götürüldü. İstanbul’da girdiği ameliyat sonucunda 28 Mayıs 1986 tarihinde hayata gözlerini yumdu.  Takvimler 30 Mayıs 1986’yı gösterdiğinde ise Aşiyan Mezarlığına defnedildi.

Şiir Kitapları ve Eserleri

  • İkinci Üstü(1947)
  • Dirlik Düzenlik (1954)
  • Yerçekimli Karanfil (1954)
  • Umutsuzlar Parkı (1958)
  • Petrol (1959)
  • Nerde Antigone (1961)
  • Tragedyalar (1964)
  • Çağrılmayan Yakup (1966)
  • Kirli Ağustos (1970)
  • Sonrası Kalır (1974)
  • (1976) Ben Ruhi Bey Nasılım
  • (1977) Sevda ile Sevgi
  • Şairin Seyir Defteri (1980)
  • Yeniden (1981)
  • Bezik Oynayan Kadınlar
  • İlkyaz Şikâyetçileri (1984)
  • Oteller Kenti (1985)
  • Sonrası Kalır 1, Bütün Şiirleri (2005)
  • Sonrası Kalır 2, Bütün Şiirleri(2005)

Hikâye ve Roman

  • Gül Dönüyor Avucumda (Ölümünden sonra, 1987)
  • . Hazırlayan: Devrim Dirlikyapan. Yapı Kredi Yayınları, 2009 Şiiri Şiirle Ölçmek: Şiir Üzerine Yazılar, Söyleşiler, Soruşturmalar

Almış Olduğu Ödüller

  • 1958 Yeditepe Şiir Armağanı: “Yerçekimli Karanfil
  • 1977 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü: “Ben Ruhi Bey Nasılım
  • 1981 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü: “Yeniden”

Edip Cansever’in Edebi Hayatı

Ortaokul ve lise hayatı boyunca birbirinden farklı dergilerdeki şiirleri okur ve bazı kısımları not alırdı. Yani anlayacağımız gibi Edip Cansever’in edebi hayatı çok küçük yaşlarda başladı diyebiliriz. Şiir aşkı içinde gün geçtikçe büyüyen ünlü Türk şairimiz Cansever,  okul çıkışlarında kitap evlerine uğrardı. Buradan yeni şiir anlayışını büyük zevk ve tutkuyla takip eder, izler ve hayran kalırdı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları tarafından çıkan kitaplar sayesinde dünya klasiklerini bitirdi. Bunun yanı sıra Yunan ve Latin klasiklerine de hâkim oldu. Gün geçtikçe kendini çok daha fazla geliştiriyor ve bilgisine bilgi katıyordu. Edebiyat aşkı içinde alevleniyordu. Daha ileri dönemlerde ise sol düşünce yapısı ve Marksizm akımlarıyla tanışarak onlar hakkında araştırmalar yaptı.

İlk şiirini 1944 senesinde İstanbul Dergisinde yayımlayan şair, ilk gençlik şiirlerini topladığı kitaba İkinci Üstü adını verdi. Bu şiirlerde her şeye tozpembe bakan, hayat sevinci ve yaşama isteğiyle dolu, cıvıl cıvıl bir genç edası ön plandaydı.1951 senesinde ise Nokta adını verdiği dergisini çıkartmayı başardı. Bu dergi Cansever’in edebi çevresinin daha yoğun olmasına kapı açtı. Birbirinden farklı genç şairler ve yazarlarla tanışma imkânı yaratmış oldu. İlk kitabının ardından 7 yıl geçti ve Dirlik Düzenlik adını verdiği kitabını okuyucularının beğenisine sundu. Ünlü şairimiz Cansever, şiirlerde düşünceyi dil içinde eritmeye yönelen, özlü bir söyleyiş ve çarpıcı biçim arayan, toplumsal eleştiri için mizah aracını kullanan bir tutum sergiledi. 1957’de yayımlanan Yerçekimli Karanfil ile kendine özgü bir şiir dünyası oluşturma hayalini de gerçekleştirmiş oldu. İkinci Yeni akımında kendine has, farklı ürünler meydana getirdi. Şiirlerindeki o sevinç, umut, hayat dolu duygular zamanla kendini umutsuzluk, bunalım, üzüntü ve kedere bıraktı. Toplumsal dengesizlikleri eleştiren ve bununla savaşan Cansever yerini umutsuzluğa bıraktı. Yeni arayışlara yöneldi. Şiirde tiyatrodan alınmış konuşmalar kullanmayı tercih etti. Nerde Antigone, Tragedyalar, ağrılmayan Yakup bu dönemde Cansever’in yazdığı ünlü ürünlerindendir.

Edip Cansever’in hayattayken yayımlanan son kitabı ise Oteller Kenti olmuştur. 1985-1986 seneleri arasında yazdığı ama yayımlamadığı şiirleri, bazı düzyazıları, hakkında yazılanlar ve bazı konuşmalar, ölümünden sonra Gül Dönüyor Avucumda (1988) başlığıyla okuyucuların beğenisine sunuldu. Yapı Kredi Yayınları tarafından 2005 yılında bütün şiirleri, Sonrası Kalır I-II başlığıyla yayımlandı. Cansever’in çeşitli dergilerde yayımladığı ama kitaplarında yer vermediği şiirleri, Mehmet Can Doğan tarafından toparlandı ve 2009’da Öncesi de Kalır başlığıyla yayımlandı.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir