Gurbet Hikayeleri ilk baskısı 1940 yılında basılmıştır ve 15 öyküden oluşmaktadır. Eser birçok hikâyenin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Gurbet Hikayeleri özeti bu hikayelerin içeriğinden bahsetmektedir. Öykülerin bazıları sürgün yıllarında kaleme alınmıştır. Bu öyküler,
- Akrep
- Köpek
- Çıban
- Lavrens
- Güneş Çarpması
- Antikacı
- Keklik
- Hülle
Bu öyküler dışında olanlar ise İstanbul’da kaleme alınmıştır.
Gurbet Hikayeleri Özeti
Eskici: Hasan adındaki çocuğun ailesi öldükten sonra Arabistan’da bulunan akrabalarının yanına yerleşmesinden ve orada memleketine duyduğu özlemden bahsetmektedir. Hasan’ın Türkçe konuşan eskici ile karşılaşması sonucunda ortaya çıkan buruk sevinç anlatılmaktadır.
Köpek: Bu öyküde Osman adındaki gencin Lübnan sürgünü sırasında yolda bulduğu köpeği Türkiye’den geldiğini farz etmesi üzerine yaşananları anlatmaktadır. Köpek ile genç polisler tarafından zorla ayırılmıştır.
Testi: Ömer adındaki bir genç Suriye’de sürgün yaşarken aynı zamanda taksicilik yapmasını anlatmaktadır. Ömer’in testiden su içerken boğazını arı sokan Bedevi’yi doktora yetiştirmesi macerasını konu almaktadır.
Antikacı: Şeyh Afgani aslında bir İngiliz ajanıdır ancak kendisini bir antikacı olarak tanıtmıştır. Öykü Şeyh Afgani’nın yaptığı ajanlığı anlatmaktadır.
Fener: Ebu Ali adındaki bir genç Bedevi hayatında hiç fener sahibi olmamıştır. Bu öyküde Ebu Ali’nin fenere sahip olmasını ve fenerin pili bittikten sonra yaşanan olaylar anlatılmaktadır. Gurbet Hikayeleri Fener olay örgüsü bu şekildedir.
Zincir: Bu öyküde zincire bağlı olarak yaşayan köpeğin zincirden kurtulmasını ve daha sonrasında tekrar yakalanarak zincire bağlanmasını anlatmaktadır.
Akrep: Ebu Akrep adlı adam akrepler tarafından hiç sokulmamaktadır. Bu öyküde İstanbul’da hukuk eğitimi görmesi sırasında eski bir arkadaş olan kişi ile Suriye’de karşılaşması anlatılmaktadır. İkili İstanbul hasreti çekmektedir. Eserde İstanbul ve memleket özlemi detaylıca anlatılmaktadır.
Keklik: Avcıların sahip olduğu çığırtkan keklik avcılara hizmet etmeye başlamıştır ve erkek keklikleri çağırmaktadır. Kendi soyuna ihanet etmiştir. Avcılar dişi kekliğin sesini duyup gelen erkek kelikleri avlamaktadır. Öykünün ana teması kadınlar uğruna erkeklerin düştükleri zor durumları oluşturmaktadır.
Gözyaşı: Gözyaşı öyküsü olay örgüsü uç çocuğun ve dul bir Türk kadının işgalden ve esir düşmekten kaçışlarını anlatmaktadır. Türk kadının üzücü hikayesi anlatılmaktadır. Bu öyküde düşmanın tecavüzünden ve çocukların sürgün olmasından kurtulma çabaları anlatılmaktadır.
Çıban: Eski bir Türk subayın Hadramut’ta ki görevi sırasında yüzünde çıkan çıbanın çıkmasını ve bu subayın on gün süre boyunca hiç hareket etmeden yatmasını anlatmaktadır. Öyküde çıbanın tedavisinden de bahsedilmektedir.
Kaçak: Öykü de ülke sınırları dışındaki Türk mahkûmun hapseden kaçışı ve yabancı bir aileden yardım istemesi anlatılmaktadır.
Hülle: Bu öyküde bir adamın gidip yaşadığı bir evde bulunan evlilik oyunu konu olarak ele alınmaktadır.
Güneş: Bir askere verilen altını Emir Sadun’a nasıl getirdiği bu öyküde anlatılmaktadır.
Lavrens: İngiliz ajanı Lawrence doğuluymuş gibi giyinmektedir. Türkçeyi onlat gibi konuşarak onların yaptıkları gibi yaşamaya başlamıştır. Giyinişi doğulular gibidir. Öykü İngiliz ajanının bölgeyi nasıl dolaştığını ve bölge halkından nasıl bilgi topladığını ele almaktadır.
Gurbet Hikayeleri olay örgüsü sade anlaşılır hikayelerden oluşmaktadır. Hikayeler genellikle Türkiye dışında geçmektedir. Hikayelerde genel olarak yurt özlemi ve İstanbul hasreti işlenmiştir. Yurt hasretinden yanıp tutuşan kişilerin bir araya gelmesinden doğan buruk sevinç hikayelerde başarılı bir şekilde işlenmiştir.
Gurbet Hikayeleri Konusu
Gurbet Hikayeleri konusu yurt özleminin çok ağır bastığı bir eserdir. İnsan memleketi kadar güzel bir yere sahip olamayacağı kitapta bulunan öyküler aracılığıyla okuyuculara iletilmektedir. Memleketin hak ettiği değeri görmesi gerektiği ve kıymetinin bilinmesi gerektiği mesajı iletilmektedir. Eserdeki öyküler genel olarak kadınlar ve çocuklar üzerinden aktarılmıştır. Kadın ve çocukların işgalden nasıl etkilendikleri ve karşı karşıya kaldıkları çaresizlik duygusuna öykülerde yer verilmiştir.
Gurbet Hikayeleri İncelemesi
Öyküler okuyanı çok derinden etkilemektedir. Yurt özlemi ve sevgisi okuyucuyu eserde sarmalamaktadır. Öykülerin dili oldukça sade ve anlaşılır tutulmuştur. Her yaş grubundan insanların anlayabileceği düzeyde bir eserdir. Eserin üslubu kolay anlaşılır olmasından dolayı herkese hitap etmektedir. Herkes tarafından okunması ve değerlendirilmesi gereken bir kitaptır. Gurbet Hikayeleri incelemesi ve yorumlaması bu şekilde ele alınmıştır.
15 öyküden oluşan eserde birçok türden öykü yer almaktadır. Ülkenin düşman işgalinden nasıl etkilendiği eserde gözler önüne serilmektedir. İnsanların çektikleri yurt ve memleket hasretinden okuyucunun etkilenmemesi elde değildir. 1940 yılında basılan eser ilk basıldığında 17 hikâyeden oluşmaktadır ancak sonrasında iki hikâye çıkarılmıştır. Hikayelerde Türk insanına ve karakter yapısına yer verilmiştir.
Yazar öyküler aracılığıyla memleketin ne kadar değerli olduğunu vurgulamıştır. Eser memleket hasreti çeken herkes tarafından mutlaka okunması gerekmektedir. İçerisine bulunan öyküler sade ve yalın anlatıldığından dolayı herkes tarafından anlaşılır düzeyde bir eserdir. Birçok karakter öykülerde yer alsa da Hasan, Eskici, Ömer ve Osman karakterleri ön plandadır. Karakterin duygusal yanları hikayelerde ustaca aktarılmıştır.
Gurbet Hikayeleri olay örgüsü karmaşık değildir. Okuyucuya ana fikir doğrudan verilmektedir. Yazar yaşadığı dönemi oldukça ustaca eserlerine aktarmıştır. Türkiye’ye komşu olan bölgelerde geçen öyküler bölgenin sahip olduğu özellikleri de anlatmaktadır. Okuyucuyu bilgilendirmeyi ve memleket hakkında yön çizmeyi yazar amaçlamaktadır. Yazar öykü türünde ön plana çıkmaktadır. Öykülerde verilen ana fikir ülkemizin ne kadar güzel olduğu ve ülkemizde işgal zamanında nasıl sıkıntılara göğüs gerildiğidir.