İnce Memed adlı eser Yaşar Kemal tarafından yazılmıştır. Bu roman 1955 yılında yazılmış bir romandır. Hatta Kemal’in yazmış olduğu ilk roman olma niteliğine sahiptir diyebiliriz. Bu kitabın devamı niteliğinde olacak şekilde üç roman daha yazmıştır. Yanı toplamda 4 kısımdan oluşmaktadır. Bu roman sayesinde de yazar Varlık Roman Armağanı kazanmıştır. Öncelikle İngilizce diline çevrilerek, dünyaya yayılmıştır. Fakat fazla ilgi görmesi nedeniyle de başka dillere de çevirisi yapılmıştır. Toplamda kırk farklı dilde yayımlanmış olan bu eser oldukça önemlidir. Fakat devamı niteliğinde olan eserler ilki kadar ilgi görmemiştir.
Kitabın Konusu
Cumhuriyet yıllarının başında köylü, ağalar tarafından sömürülmüştür. Bu romanda Anadolu’nun ve Çukurova’nın cehaleti, ağaların bu bölgelere hâkimiyet kurması üzerine kurulmuştur. Haksızlıklara karşı gelmek adına bir kurtarıcıya ihtiyaç vardır. Bu göreve de en uygun olan kişi, İnce Memed’dir.
Karakterler
İnce Memed: Babasını oldukça küçük yaşta yitirmiştir. Annesi ile Değirmenoluk köyünde bir hayat sürmektedir. Çocukluk dönemi oldukça zulüm ve baskı altında geçmiştir. Köydeki ağa hiç iyi davranmamıştır. Yaşadığı hayat oldukça zor ve çileli bir hayat olmuştur.
Hatçe: İnce Memed’in sevdalı olduğu kızdır.
Döne: İnce Memed’in annesidir ve annesini çok sever. Memed, tutunacağı tek dalıdır. Bütün zorlukların üstesinden oğluyla beraber gelmeye çalışır.
Abdi Ağa: Toplamda beş köyün ağasıdır. Memed’in sevdiği kızı ondan almaya çalışır.
Iraz: Hatçe’nin hapse düştüğünde arkadaş olduğu kadındır.
Topal Ali: Ali için iz sürmek bir zevk haline dönüşmüştür.
Deli Durdu: Oldukça acımasız bir eşkıyadır.
Cabbar: Çetede olan kişilerden biridir.
Recep Çavuş: Nereden geldiği belli olmayan bir adamdır. Çetelerde eşkıyalık yapmıştır.
Kitabın Özeti
Dikenliözü’nde denilen yerde toplamda beş tane köy bulunur. Bu köylerden birisinin adı da Değirmenoluk Köyü’dür. Bütün bu köylerin mülkiyeti Abdi Ağa’nın egemenliği altındadır. Köydeki insanlar rahat rahat dışarıya çıkıp gezemez, belli töreler ve kurallar bulunur. Memed babasını kaybettiği zamanlarda çok küçük yaşlarda bir çocuktu. Anasıyla beraber bir hayat sürmekteydi. Bu hayatın tüm zorluklarına katlanmak zorunda kalmışlardı. Fakat Memed Abdi Ağa’nın emri altında çalışmaktan bıkar. Bütün her şeyi orada bırakarak başka bir köye gider. Bu yaptığı hareketle aslında Abdi Ağa’ya karşı gelmiş olur. Bu gittiği köyde ise Süleyman adında bir adamın yanına yerleşir. Fakat bir süre sonra Memed, Abdi Ağa tarafında bulunur. Köye geri dönen Memed zaman zaman kaçarak Çukurova’ya gider. Sevdiği kızı ve anasını da alıp oraya yerleşmek ister. Ama şöyle bir durum vardır; Hatçe’yi başkasına vereceklerdir. Bunu duyan Memed deliye döner ve Hatçe’yi kaçırmak ister.
Abdi Ağa bu duruma çok sinirlenir ve köyde iz sürmeyi iyi bile Topal Ali’ye başvururlar. Memed’i ve Hatçe’yi bulurlar ama Memed yanında taşımış olduğu silahla da Abdi Ağa ve Veli’yi vurur. Fakat Abdi Ağa ölmez ve yalancı şahit bularak Hatçe’yi hapse gönderir. Hatçe’ye hapiste, Iraz adında bir kadın dert ortağı olmuştur.
Süleyman adındaki adamın yanına sığınan Memed, bir eşkıya olarak yetiştirilir. Hatta bir zaman sonra da Deli Durdu denilen adamın bulunduğu çetede yer alır. Zamanla etrafa nam salan Memed’in eşkıya olduğunu duyan Abdi Ağa korkusunda köyü terkeder. Daha sonra Memed ve çetesi Ağa’yı bulup öldürmek ister. Bulunduğu evi yakarlar ve öldüğünü sanarlar. Ama Abdi Ağa ölmemiştir. Abdi Ağa sığındığı yerde ise Kalaycı çetesine haber ederek Memed’i öldürtmek ister. Kalaycının pususuna düşen Memed bu durumdan bir sıyrık bile almadan kurtulur. Kalaycı ve iki adamını da öldürür.
Bir süre sonra Hatçe’yi görmeye giden Memed Hatçe’nin nakil olacağını öğrenir ve kaçırmaya karar verir. Fakat jandarmalar da peşlerine düşer. Jandarmalar kaldıkları yeri öğrenir ve baskın yapar. Fakat Hatçe o esnada doğum yapar. Çatışmadan sağ ve yakalanmadan kurtulan Memed kaçar. Ama çatışmada Hatçe ölür. Iraz ise, Hatçe’nin bebeğini alarak beraberinde götürür.
Bir süre sonra eşkıyalara af çıkmıştır. Ama İnce Memed teslim olmaz. Memed bir süre sonra Abdi Ağa’nın yerini öğrenmiştir. Gidip Abdi Ağa’yı öldürür. Sonrasında ise kimse Memed’den hiçbir şekilde haber alamaz.
Kitabın Ana Fikri
Zulme sessiz kalınmaması gerektiği ve sessiz kalanların da bir gün aynı şeyi yaşayabileceğini göz önünde bulundurmamamız gerekiyor. Haksızlıklara karşı ayakta durmak ve üstesinden gelmek insanın onurudur.
Kitabın Yazarı Hakkında Bilgi
Yaşar Kemal Kimdir?
6 Ekim 1923 yılında dünyaya gelmiştir. 16 yaşındayken şiir yayımlamaya başlamıştır. Eserlerini yazarken “Yaşar Kemal” adını kullanmaya karar verdi. Cumhuriyet Gazetesi’ne girince bu ismi kullanmaya başlamıştır. 12 yıl kadar röportaj yazarı olarak çalışmıştır. Daha sonrasında ise ilk öykü kitabını yayımlamıştır. Kemal, eserlerinin çoğundan Anadolu’da yaygın olarak bilinen masal ve efsanelerden de yararlanarak değişik romanlar yazmıştır.
1947 yılında ise Memed’in hikayesini konu alan bu kitabı yazmaya başlamıştır. Fakat toplamda dört ciltten oluşan bu kitabı tamamlaması 39 yıl bulmuştur. Bu eser ise oldukça iyi 100 eser arasına girmeyi de başarmıştır. Yazarın vefatı ardından kitap satışlarında oldukça önemli bir artış söz konusu olmuştur.
Yaşar Kemal Türk Edebiyatı’nda oldukça önemli bir yere sahiptir. Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday olarak gösterilmiş ilk Türk yazar olma unvanına sahiptir. Organ yetmezliği nedeninden dolayı hastaneye kaldırılan Yaşar Kemal 28 Şubat 2015 yılında vefat etmiştir.