Ülkemin Efsaneleri kitabının yazarı İbrahim Zeki Burdurlu ’dur. Efsaneleri konu alan eseri diğer türlerinden ön planda tutan en önemli özelliği inanışları konu olarak ele almasıdır. Efsanelerde anlatılan hayali olsa dahi gerçekten yaşanmış gibi eserde aktarılmaktadır. Efsaneler anlatılanlar ve dinleyiciler tarafından kabul görmektedirler. Bu eser ile birlikte okuyucu efsane kavramı hakkında bilgi sahibi olurken aynı zamanda yurdun çeşitli bölgelerinden seçilerek hazırlanmış efsanelerini tanıma fırsatı bulacaktır. Efsanelerle ilgilenen herkese bu eserin katkı sunması beklenmektedir. Eserin efsane kültünü sonraki kuşaklara katarımı konusunda katkı sunması beklenmektedir.
Ülkemin Efsaneleri Özet
Bu kısımda Ülkemin Efsaneleri özet hakkında detaylı bilgi verilecektir. Kitabın giriş kısmında yazar efsane kavramını açıklamaktadır. Bunun dışında eser içerisinde efsanelerin türleri, destanlar, halkın hikayeler, masalların ve mitler ile olan ilişkiler kapsamlı bir biçimde ele alınmaktadır. Yazar efsane kavramını detayları ile birlikte açıkladıktan sonra her şehre ait olan en yaygın destanlar hakkında bilgi vermiştir. Eser içerisinde toplam 64 adet efsaneye yer verilmektedir. Kitap içerisinde yer alan efsaneler şu şekildedir;
- Taşkınlı (Adana)
- Gelin Alayı Kayaları (Afyonkarahisar)
- Ağrı Dağı’nın Adı (Ağrı)
- Aynalı Mağara Efsanesi (Amasya)
- Hacettepe Efsanesi (Ankara)
- Balkız’ın Efsanesi (Antalya)
- Avcı Ahmet Tepesi (Artvin)
- Nazlı ile Beyin Oğlu (Aydın)
- Çırpılı Dede Hazretleri Efsanesi (Balıkesir)
- Kurt Niye Ulur (Bayburt)
- Kartal Oyunu Efsanesi (Bingöl)
- Gökoğlan Dilek Evi (Bitlis)
- Yedigöller (Bolu)
- Burada Dur (Burdur)
- Çekirge (Bursa)
- Koyunbaba Efsanesi (Çorum)
- Çökelez Dağı (Denizli)
- Çermin Kaplıcaları (Diyarbakır)
- Efteni Gölü (Düzce)
- Ekmek İsteyen Hızır (Edirne)
- Hasan Baba (Elâzığ)
- Cimcime Sulatan (Erzincan)
- Uğursuz Yumurta (Erzurum)
- Lüle Taşı (Eskişehir)
- Hacıbaba ve Çıksorut (Gazinatep)
- Şuayip Tepesinde ki Şifalı Su (Giresun)
- Molla Mahmut ve Molla Kızıl Yusuf Kümbet (Hakkâri)
- Büyük Delice Çayı (Hatay)
- Aşurenin Efsanesi (Iğdır)
- Anamas (Isparta)
- Fatih ‘in Ayasofya’da Kıldırdığı İlk Namazda Kabe’yi Görmesi ve Ayasofya’nın Kıbleye Çevrilmesi (İstanbul)
- Hep Büyük (İzmir)
- Yeşilbaşlı Ördek ile Kınalı Ördek (Karabük)
- Taşlaşan Ana ile Yavrusu (Karaman)
- Bayraklı Sultan (Kastamonu)
- Evliya Dağı ve Çobanın Karısı (Kayseri)
- Kırklar Baba (Kırklareli)
- Ses Çıkarmayan Kurbağalar (Kırşehir)
- Dil İskelesi (Kocaeli)
- Kaşıkçı Güzeli (Konya)
- Allı Gelin (Kütahya)
- Gıdıgıdı Kuşu Efsanesi (Malatya)
- Yemen Dede (Manisa)
- Yorgancı Teyze (Mardin)
- Anamur’un Fethedilmesi Efsanesi (Mersin)
- Diriltilen Geyik (Muğla)
- Abdulvahap Gazi (Muş)
- Çeç Dağı (Nevşehir)
- Hasan Dağı ve Ekecik Dağı (Niğde)
- Ay ile Güneş (Osmaniye)
- Rize (Rize)
- Sapanca Efsanesi (Sakarya)
- Pazar Camii ve Türbesi (Samsun)
- İbret Kayaları (Siirt)
- Çoban Ağıtı (Sivas)
- Ayn-Zeliha (Şanlıurfa)
- Çobanoğlu Söylentisi (Şırnak)
- Su İçindeki Yol (Tekirdağ)
- Keçeci Köyü (Tokat)
- Tuğra Bozan Nalbant (Trabzon)
- Gelin Pınarı (Tunceli)
- Kıztaşı (Van)
- Yusufcuk (Yozgat)
- Demirci Dede (Zonguldak)
Ağrı Dağı’nın Adı: Ağrı Dağı efsanesi Nuh’un gemisi kadar eskiye dayanan bir efsanedir. Nuh’un gemisi tufan geçtikten sonra sular üzerinde ilerlerken geminin demiri bir dağa değmektedir. Hz. Nuh Allahu Ekber diyerek Allah’ı anmaktadır. Gemi karaya oturmamıştır. Gemi yoluna devam etmiştir. Bu nedenle o dağa Allahu Ekber Dağı denmektedir. Gemi yoluna devam etmesi sırasında başka bir dağa geminin demiri takılmıştır. Hz. Nuh bu kez de Suphanallah demiştir. Gemi yoluna devam ettiği için bu dağın ismi Süphan Dağı olarak kalmıştır.
Yola devam eden gemi en sonunda bir dağın tepesinde durmuştur. Gemiyi kurtarmak isteyenler olsa dahi gemi kurtulamamıştır. Bu yüzden hep beraber ne ağır dağ demiştirler. Dağın adı bu sebeple ağır dağ olarak anılmıştır. Zaman içerisinde halk diline bu dağ Ağrı Dağı olarak geçmiştir. Eserin içerisinde birçok efsanenin yer almasından dolayı Ülkemin Efsaneleri kitabının özeti ödev olarak okullarda verilmektedir.
Ülkemin Efsaneleri Konusu
Ülkemin Efsaneleri Konusu kavuşamayacak olan aşıkları çağıracak olan uçurumdaki efsaneleri konu almaktadır. Dağlardaki doruk noktalarını, kayalardaki sessizliği, göllerin diplerinde yer alan derinliğin yansımaları eserde anlatılmaktadır. Ülkenin topraklarında dürüst olmak, yiğit olmak ve erdemlilik efsanelere yansıtılmıştır. Haksızlık karşısında dirençli olmak ve zorbalıklara karşı koymak eserde anlatılmaktadır. Efsaneler Anadolu toprağının özünü oluşturmaktadır. Anadolu’nun ruhuna efsaneler can vermektedirler.
Ülkemin Efsaneleri İncelemesi
İbrahim Zeki Burdurlu 1984 yılında hayata gözlerini yummuştur. Anadolu’nun 10 söylencesini kendisi derlemiştir. Yazar, Ülkemin Efsaneleri kitabını kendi üslubu ile yorumlamıştır. Ülkemin Efsaneleri kitabı MEB tarafından oluşturulan 100 Temel Eser listesinin içerisinde yer almaktadır. İbrahim Zeki Burdurlu ’ya ait tüm eserler 2006 yılından itibaren yapılan sözleşme ile birlikte TUDEM tarafından yayımlanmaktadır. İbrahim Zeki Burdurlu bu eserinde okuyucuya Anadolu’nun içerisinde yer alan çeşitli bölgelerdeki söylenceleri aktarmaktadır. Kitap 10 yaşındakileri ve üzerine hitap etmektedir. Ülkemin Efsaneleri kaç sayfa sorusunun cevabı olarak 88 verilmektedir.
Ülkemin Efsaneleri kitabında yazar gerek Anadolu’nun halkına gerekse mekanları ile alakalı olarak efsaneler anlatmaktadır. İbrahim Zeki Burdurlu, Cumhuriyet dönemi yazarları arasında yer almaktadır. İlk şiirini eğitim hayatı sırasında İstanbul Öğretmen Okunda okurken yayımlamıştır. Yazar ilk eserini öğrencilik yıllarında vermiştir. İbrahim Zeki Burdurlu eserlerinde ve şiirlerinde halktan almış olduğu zenginlik ve kültürü yansıtmıştır. Ülkemin Efsaneleri incelemesi yapılmakla birlikte bu kısımda İbrahim Zeki Burdurlu ‘nun edebi kişiliği hakkında da detaylı olarak bilgi verilmiştir. Yazar Anadolu’yu ve Anadolu insanını eserlerine yansıtmıştır.